ویروس آنفولانزا چیست؟
آنفولانزا (Influenza) یا فلو (Flu) یک بیماری تنفسی مسری است که توسط ویروس آنفولانزا ایجاد می شود. این ویروس بینی، گلو و در موارد شدید ریه ها را درگیر می کند و می تواند باعث بیماری خفیف تا شدید شده و در برخی موارد منجر به مرگ شود.
انواع ویروس آنفولانزا:
چهار نوع ویروس آنفولانزا وجود دارد: A، B، C و D. ویروس های آنفلوانزای A و B تقریباً هر زمستان (موسوم به فصل آنفولانزا) باعث اپیدمی های فصلی بیماری در افراد می شوند. ویروس های آنفولانزای A تنها ویروس های آنفولانزای شناخته شده برای ایجاد همه گیری انفولانزا (اپیدمی های جهانی) می باشند. یک بیماری همه گیر آنفولانزا زمانی رخ می دهد که یک ویروس جدید و متفاوت آنفولانزای A ظاهر شده، موجب ابتلای افراد به این بیماری شود و توانایی انتشار موثر در بین مردم را داشته باشد، بنابراین افراد در برابر این بیماری ایمنی کمی خواهند داشت و یا اصالا در برابر این بیماری ایمن نخواهند بود.
وقتی دو ویروس آنفولانزا به طور همزمان میزبانی را آلوده و اطالعات ژنتیکی را مبادله کنند، ممکن است فرآیند طبقه بندی مجدد رخ دهد. زیرگروه های انفولانزای A را می توان به “کالد” و “زیرکلاس” ژنتیکی مختلف تقسیم کرد. طبق طبقه بندی CDC نمودار “ویروس های آنفلوانزا” به شرح زیر می باشد.
علائم بیماری آنفولانزا:
علائم آنفولانزا معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شوند و افرادی که به آنفوالانزا مبتلا هستند اغلب برخی یا همه این علائم را احساس می کنند:
1) تب یا احساس تب/لرز
2) سرفه
3) گلو درد
4) آبریزش یا گرفتگی بینی
5) دردهای عضلانی یا دردهای بدن
6) سردرد
7) خستگی
8) برخی از افراد ممکن است استفراغ و اسهال داشته باشند، اگرچه این امر در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده می شود.
*(توجه به این نکته مهم است که همه مبتلایان به آنفولانزا تب نخواهند داشت).
راه های انتقال ویروس آنفولانزا:
اکثر متخصصان معتقدند که ویروس های آنفولانزا عمدتاً توسط قطرات کوچکی که افراد مبتلا به آنفلوآنزا حین صحبت، سرفه و یا عطسه ایجاد می کنند، منتقل می شوند. این قطرات می توانند در دهان یا بینی افرادی که در نزدیکی آنها هستند فرود بیایند. در مواردی با درصد ابتلای کمتر، ممکن است فرد با دست زدن به سطح یا جسمی که ویروس آنفولانزا روی آن وجود دارد و سپس دست زدن به دهان، بینی یا چشمان خود، به آنفولانزا مبتلا شود.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به ویروس آنفولانزا هستند:
در سال 2018 یک مطالعه CDC در کلینیک بیماری های عفونی در ایالات متحده نشان داد که افراد 65 سال و بالاتر، کمترین احتمال ابتلا به آنفولانزا را دارند درحالیکه کودکان بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. مقادیر متوسط بروز بیماری بر اساس گروه سنی به شرح زیر است
کودکان 17-0 سال: ٪9.3
بزرگسالان 64-18 سال: ٪8.8
بزرگسالان 65 سال و بالاتر: ٪3.9
* (آمار بدست آمده نشان می دهد احتمال ابتلا کودکان زیر 18 سال به عفونت علامتی ویروس آنفولانزا بیش از دو برابر بیشتر از بزرگسالان 65 سال و بالاتر می باشد.)
چه کسانی در معرض خطر بیشتر (مرگ) بعد از ابتلا به آنفولانزا هستند:
هر کسی ممکن است به آنفولانزا مبتلا شود (حتی افراد سالم)، و مشکالت جدی مربوط به آنفولانزا ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما برخی از افراد در صورت ابتلا به آنفولانزا در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عوارض جدی مرتبط با این بیماری هستند. این افراد شامل گروه های زیر می باشند:
–افراد 65 سال و بالاتر
– افراد در هر سنی با شرایط خاص پزشکی مزمن (مانند آسم، دیابت یا بیماری قلبی)
–افراد چاق با شاخص توده بدنی 40 (BMI) کیلوگرم بر متر مربع یا بالاتر
–خانم های باردار و کودکان کمتر از 5 سال
دوره مسری بودن بیماری:
✓ انتقال این بیماری به دیگران از طریق افراد ناقل (مبتلا بدون علائم) امکان پذیر است.
✓ همچین فردی مبتلا به بیماری با علائم، بیماری را به دیگران منتقل می کند.
افراد مبتلا به آنفولانزا در 3 تا 4 روز اول پس از شروع بیماری بیشترین میزان مسری بودن را دارند. برخی از بزرگسالان سالم ممکن است بتوانند دیگران را از یک روز قبل از بروز علائم و 5 تا 7 روز پس از بیمار شدن، آلوده کنند.
برخی از افراد، به ویژه کودکان خردسال و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، ممکن است بتوانند دیگران را برای مدت طولانی تری آلوده کنند.
شروع علائم بیماری:
از زمانیکه فرد در معرض آنفولانزا قرار می گیرد و مبتلا می شود تا شروع علائم حدود دو روز زمان می برد، اما می تواند از یک تا چهار روز متغیر باشد.
عوارض بیماری آنفولانزا:
عوارض آنفولانزا می تواند شامل موارد زیر باشد:
– ذات الریه باکتریایی
– عفونت گوش
– عفونت سینوسی
– در صورت ادامه بیماری موجب بدتر شدن شرایط پزشکی مزمن مانند نارسایی احتقانی قلب، آسم یا دیابت شود.
راه های پیشگیری از ابتلا به آنفولانزای فصلی:
بیشتر افراد به تنهایی پس از ابتلا به آنفولانزا بهبود می یابند. افرادی که علائم شدید یا سایر شرایط پزشکی دارند باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشند.
افرادی که علائم خفیف دارند باید:
– در خانه بمانند تا دیگران را آلوده نکنند.
– به مقدار زیاد مایعات بنوشند.
– علائم دیگر مانند تب را درمان کنند.
– در صورت بدتر شدن علائم، به دنبال مراقبت های پزشکی باشند.
اولین و مهمترین قدم برای پیشگیری از انفولانزا، تزریق واکسن آنفولانزا در هر سال است. مطالعات نشان داده است واکسن انفولانزا بیماری های مرتبط با آنفولانزا و خطر عوارض جدی این بیماری را (که می تواند منجر به بستری شدن و حتی مرگ شود)، کاهش می دهد. مصونیت از واکسیناسیون با گذشت زمان از بین میرود، بنابراین واکسیناسیون سالانه برای محافظت در برابر آنفولانزا توصیه می شود.
واکسن ممکن است در افراد مسن کمتر موثر باشد، اما شدت بیماری را کاهش می دهد و احتمال عوارض و مرگ را کاهش می دهد.
*(واکسیناسیون به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالای عوارض آنفولانزا هستند و مراقبین آنها اهمیت دارد.)
واکسن انفولانزا
واکسن ها بطور روتین با تولید واکسن های نوترکیب حاوی ویروس به روز رسانی می شوند. چندین واکسن آنفلوانزای غیرفعال و واکسن های نوترکیب آنفلوانزا به شکل تزریقی در دسترس هستند. واکسن های زنده ضعیف شده آنفلوانزا به صورت اسپری بینی در دسترس هستند.
واکسیناسیون سالانه برای موارد زیر توصیه می شود:
1 ) زنان حامله
2) کودکان 6 ماهه تا 5 ساله
3) افراد بالای 65 سال
4) افراد مبتلا به بیماری های مزمن پزشکی
5) کارکنان بهداشت
CDC همچنین اقدامات پیشگیرانه روزمره را برای کمک به کاهش سرعت انتشار میکروب هایی که باعث بیماری های تنفسی (بینی، گلو و ریه) مانند آنفولانزا می شوند، توصیه می کند:
1) شستن مرتب دست ها و خشک کردن
2) پوشاندن دهان و بینی حین سرفه یا عطسه
3) دور ریختن دستمال ها به درستی
4) ماندن در خانه و استراحت درخانه در صورت بیماری
5) خودداری از عدم تماس با افراد دیگر حین بیماری
6) خودداری از لمس بینی و چشم حین بیماری
راه های تشخیص بیماری آنفولانزا:
ممکن است فردی مبتال به آنفولانزا باشد و علائم تنفسی بدون تب داشته باشد. ویروس های آنفولانزا معمولا در ماه های سرد سال بیشترین بیماری را ایجاد می کنند. با این حال، انفولانزا می تواند خارج از فصل معمولی انفولانزا نیز رخ دهد. علاوه بر این، سایر ویروس ها نیز می توانند باعث بیماری های تنفسی مشابه آنفولانزا شوند. بنابراین، تنها بر اساس علائم نمی توان به طور قطعی تشخیص داد که آیا آنفولانزا دارید یا نه.
بنابراین برای اطمینان پزشک از اینکه آیا شما به انفولانزا مبتلا هستید یا خیر، آزمایش های زیر توسط پزشک قابل درخواست هستند:
– تست های تشخیص سریع انفولانزا (RIDTs): RIDT ها با شناسایی بخش هایی از ویروس (آنتی ژن) که پاسخ ایمنی را تحریک می کنند، کار می کنند. این آزمایش ها می توانند در عرض 15-10 دقیقه نتایج را ارائه دهند، اما ممکن است به اندازه سایر آزمایش های انفولانزا دقیق نباشند. بنابراین، شما همچنان ممکن است انفولانزا داشته باشید، حتی اگر نتیجه آزمایش سریع شما منفی باشد.
– آزمایش های مولکولی سریع: در این روش وجود مواد ژنتیکی ویروس آنفولانزا با استفاده از کیت های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار می گیرد. سنجش های مولکولی سریع در 20-15 دقیقه نتایج را ارائه می دهند و از RIDT دقیق تر هستند.
– عالوه بر موارد بالا، چندین آزمایش دقیق آنفولانزا موجود است که باید در آزمایشگاه های تخصصی مانند بیمارستان ها و آزمایشگاه های بهداشت عمومی انجام شود. این آزمایشها شامل واکنش زنجیرهای پلیمراز رونویسی معکوس (RT-PCR)، کشت ویروسی و سنجش ایمونوفلورسانس است.
*(تمام این آزمایشات مستلزم آنست که یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از داخل بینی یا پشت گلو (حلق) بیمار با یک سوآپ نمونه گیری کرده و سپس سواپ را برای آزمایش بفرستد. نتایج ممکن است یک تا چند ساعت طول بکشد.)
آیا بیماری آنفولانزا قابل درمان است؟
بله، داروهای تجویزی به نام “داروهای ضد ویروسی” وجود دارد که می تواند برای درمان بیماری آنفولانزا استفاده شود. CDC درمان سریع ضد ویروسی را برای افرادی که به آنفولانزا یا مشکوک به آنفولانزا مبتلا هستند و در معرض خطر عوارض جدی آنفولانزا هستند، مانند افراد مبتلا به آسم، دیابت (از جمله دیابت بارداری) یا بیماری قلبی توصیه می کند.
داروهای ضد ویروسی آنفولانزا چیست؟
داروهای ضد ویروس آنفولانزا داروهای تجویزی (قرص، مایع، پودر استنشاقی یا محلول داخل وریدی) هستند که با ویروس های انفولانزا در دستگاه تنفسی شما مبارزه می کنند.
این داروها با آنتی بیوتیک ها که با عفونت ای باکتریایی مبارزه می کنند متفاوت هستند و فقط برای درمان آنفولانزا کاربرد دارند. همچنین این داروها با داروهای ضد ویروسی که برای درمان سایر بیماری های عفونی مانند 19-COVID استفاده می شوند، متفاوت است.
چهار داروی ضد ویروسی مورد تایید FDA توسط CDC برای درمان بیماری آنفولانزا در این فصل توصیه شده است.
1) اوسلتامیویر فسفات برای تجویز خوراکی (نام تجاری Tamiflu ®)
2) زانامیویر برای تجویز استنشاقی (نام تجاری Relenza ®)
3) پرامیویر برای تزریق داخل وریدی (نام تجاری Rapivab ®)و
4) بالوکساویر marboxil Baloxavir برای تجویز خوراکی (نام تجاری Xofluza®).
– اوسلتامیویر و تامیفلو به صورت قرص و یا سوسپانسیون مایع در دسترس هستند و برای درمان زودهنگام بیماری انفولانزا در افراد 14 روزه و بالاتر مورد تایید FDA هستند.
– زانامیویر یک داروی پودری است که برای درمان زودهنگام بیماری آنفولانزا در افراد 7 سال و بالاتر مورد استفاده قرار می گیرد. Oseltamivir و Zanamivir دو بار در روز به مدت پنج روز تجویز می شوند.
– Peramivir یک بار به صورت داخل وریدی توسط پزشک تزریق می شود و برای درمان زودهنگام بیماری انفولانزا در افراد 6 ماه و بالاتر کاربرد دارد.
– بالوکساویر قرصی است که به صورت یک دوز خوراکی تجویز می شود و برای درمان زودهنگام بیماری آنفولانزا در کودکان 5 سال تا کمتر از 12 سال که هیچ گونه بیماری مزمن پزشکی ندارند و برای همه افراد 12 سال و بالاتر استفاده می شود. (توجه: این دارو برای درمان بیماری انفولانزا در افراد باردار، شیرده و بیماران سرپایی با بیماری پیچیده یا پیشرونده توصیه نمی شود زیرا اطلاعاتی در مورد استفاده از بالوکساویر در این بیماران وجود ندارد و فقط برای درمان بیماری انفولانزا در بیماران بستری در بیمارستان توصیه می شود.)
آیا کودکان می توانند داروهای ضد ویروسی مصرف کنند؟
بله، ولی بر اساس نوع و شکل دارو متفاوت است.
– Oseltamivir توسط CDC برای درمان بیماری آنفولانزا در کودکان از بدو تولد توصیه شده است، همچنین آکادمی اطفال آمریکا (AAP) اسلتامیویر را برای درمان بیماری آنفولانزا در کودکان 2 هفته یا بیشتر تآیید کرده است. Oseltamivir بعنوان یک سوسپانسیون خوراکی برای کودکان در دسترس می باشد.
– زانامیویر برای درمان زودهنگام بیماری آنفولانزا در افراد 7 سال و بالاتر تایید شده، اما این دارو برای استفاده در کودکان مبتلا به بیماری های تنفسی زمینه ای، از جمله آسم و سایر بیماری های مزمن ریوی توصیه نمی شود.
– پرامیویر برای درمان زودرس بیماری انفولانزا در افراد 6 ماهه و بالاتر کاربرد دارد.
– بالوکساویر در یک قرص تک دوز موجود است و برای درمان زودرس بیماری انفولانزا برای کودکان 5 سال تا کمتر از 12 سال که هیچ بیماری مزمن پزشکی ندارند و برای همه کودکان 12 سال و بالاتر تایید شده است.
*(اگر پزشک کپسول اسلتامیویر را برای کودک شما تجویز می کند و کودک شما نمی تواند کپسول ها را ببلعد، میت وان کپسول ها را باز کرده، با یک مایع غلیظ شیرین مخلوط کنید و به کودک بخورانید.)
منابع:
1. World Health Organization.net
2. Estimates of US influenza-associated deaths made using four different methods.
Thompson WW, Weintraub E, Dhankhar P, Cheng OY, Brammer L, Meltzer MI, et al. Influenza
Other Respi Viruses. 2009;3:37-49
3. Global burden of respiratory infections due to seasonal influenza in young children: a
systematic review and meta-analysis.
Nair H, Abdullah Brooks W, Katz M et al. Lancet 2011; 378: 1917–3